در ساختار پیچیده و پیوسته صنعت پالایش، جایی هست که نبض جریان تولید، امنیت و پایداری به هم گره میخورد؛ جایی که دریافت، ذخیرهسازی و ارسال ایمن مواد نفتی، تضمینکننده استمرار فعالیت بزرگترین واحدهای فرآیندی است. اداره عملیات مخازن و نقل و انتقال مواد نفتی شرکت پالایش نفت تهران، یکی از همین حلقههای حیاتی است که نقش آن فراتر از یک واحد پشتیبان، به یک رکن راهبردی در زنجیره تولید تبدیل شده است.
علیاکبر عربی، رئیس این اداره، در گفتوگو با ما از ابعاد فعالیتها، چالشهای سال جاری، اقدامات انجامشده در تعمیرات اساسی، برنامههای ایمنی و مسیرهای آینده این مجموعه سخن میگوید.
به گفته وی، این اداره وظیفه دریافت، ذخیره و ارسال ایمن نفت خام، فرآوردههای میانی و نهایی را بر عهده دارد و کلیه فرآیندهای پایش مستمر موجودی مخازن، بارگیری و تخلیه تانکرها، مدیریت خطوط انتقال و هماهنگی با واحدهای بهرهبرداری و برنامهریزی تولید، به صورت شبانهروزی انجام میشود. تامین بیوقفه خوراک واحدها و ذخیرهسازی محصولات همراه با اجرای فرآیند بلِندینگ برای تولید فرآوردههای استاندارد و باکیفیت، از جمله مأموریتهای کلیدی این اداره است؛ مأموریتهایی که بدون انجام دقیق آنها، پایداری تولید ممکن نخواهد بود.
سال جاری اما خالی از چالش نبود. عربی از یکی از حساسترین رخدادها چنین یاد میکند: سوراخ شدن و نشت نفت خام از هدر اصلی ورودی میترینگ در پنجم فروردین که بهدلیل زمان وقوع و موقعیت نشتی، میتوانست تبعات جدی در پی داشته باشد. با این حال، حضور سریع و هماهنگ واحدهای ایمنی، بازرسی فنی، تعمیرات و مدیریت عملیات، موجب شد بدون توقف جریان نفت خام، نشتی بهطور کامل و ایمن مهار شود.
چالش دوم، شرایط خاص ناشی از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه بود که فشار مضاعفی بر کل پالایشگاه وارد کرد. با تدابیر مدیریت ارشد و همراهی مثالزدنی کارکنان، این دوره نیز با سربلندی پشت سر گذاشته شد و به گفته عربی، برگ زرینی از همدلی و استقامت در تاریخ پالایشگاه به ثبت رسید.
رئیس اداره عملیات مخازن و نقل و انتقال مواد نفتی شرکت پالایش نفت تهران بیان داشت که در حوزه تعمیرات اساسی نیز اداره عملیات مخازن نقش فعالی ایفا کرد. همزمان با تعمیرات اساسی واحد تقطیر جنوبی، ۱۹ دستور کار مهم اجرایی شد که از جمله آنها میتوان به تعمیر اساسی سرج درامها، فنهای هوایی، تلمبههای نفت خام و نصب ولوهای جدید برای ایجاد امکان تفکیک و جداسازی بهتر محصولات اشاره کرد. این اقدامات ضمن افزایش ایمنی و قابلیت بهرهبرداری، زمینه بهبود سودآوری و ارتقای کیفیت فرآوردهها را فراهم کرده است.
با توجه به حساسیت بالای مخازن، حوزه HSE نیز بهطور ویژه مورد توجه قرار گرفته است. اجرای سیستم کولینگ مخازن، بروزرسانی سیستم اندازهگیری با پروژه TGS و ارتقای سطح آموزشی کارکنان از طریق دورههای تخصصی وOJT ، بخشی از برنامههای تقویت ایمنی در سال جاری بوده است.
در بخش پدافند غیرعامل، بهروزرسانی سناریوهای شرایط اضطراری، ایمنسازی نقاط بحرانی خطوط انتقال و افزایش مسیرهای جایگزین در دستور کار قرار دارد. همچنین پروژه مقاومسازی مخازن در برابر زلزله که طی سالهای گذشته آغاز شده بود، با تکمیل چند مخزن باقیمانده به مراحل پایانی خود نزدیک شده است.
عربی در ادامه به نقش فناوریهای نوین اشاره میکند و میگوید نصب سیستمهای F&G، تجهیزات اندازهگیری التراسونیک و بروزرسانی میترینگ فرآوردهها، گامهای مهمی در مسیر هوشمندسازی و دیجیتالیسازی پایش مخازن و خطوط انتقال به شمار میرود.
وی در پایان، اولویتهای راهبردی اداره عملیات مخازن را در سه محور «ارتقای ایمنی و کاهش ریسک عملیاتی»، «افزایش ظرفیت و انعطافپذیری ذخیرهسازی» و «بهبود مستمر زیرساختها» عنوان میکند و تأکید دارد که نیروی انسانی توانمند، آموزشدیده و باانگیزه، بزرگترین سرمایه این حوزه است که با برنامهریزی هدفمند برای جانشینپروری و توسعه مهارتها، آیندهای مطمئن برای بهرهبرداری پایدار رقم خواهد زد.
