بیستوسومین نشست اتاق فکر صنعت بیمه با تمرکز بر بازتعریف شایستگیهای حرفهای کارکنان، مدیران و هیئتمدیرهها برگزار شد و صاحبنظران بر ضرورت تطبیق سرمایه انسانی صنعت بیمه با تحولات فناورانه، چالشهای اقتصادی و الزامات نوین حکمرانی تأکید کردند.
محسن قرهخانی عضو هیأتمدیره شرکت بیمه اتکایی تهران در این نشست با اشاره به شتاب تحولات فناورانه گفت: سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی بهصورت جدی در حال گسترش است و نیروی انسانی در آینده نزدیک به همکار فناوریهای هوشمند تبدیل میشود. به گفته وی، هماکنون نیز در بسیاری از شرکتهای بیمه، بخش قابل توجهی از گزارشها، مکاتبات و فرآیندهای تحلیلی با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی انجام میشود، چه مدیران از این موضوع آگاه باشند و چه نباشند.
وی در عین حال، چالش دستمزدها و جذابیت پایین صنعت بیمه را یکی از تهدیدهای جدی آینده دانست و افزود: صنعت بیمه از نظر حقوق و مزایا در مقایسه با سایر صنایع جذابیت لازم را ندارد و این مسئله جذب و نگهداشت نیروی متخصص را با مشکل جدی مواجه کرده است؛ موضوعی که در گزارشهای آماری رسمی نیز بهوضوح قابل مشاهده است.
جوانی بدنه صنعت و شکاف تجربه حرفهای
قرهخانی با استناد به آمارهای صنعت بیمه اظهار کرد: بخش عمده نیروی انسانی صنعت بیمه دارای مدرک کارشناسی و سابقه کاری کمتر از ۱۰ سال هستند، بهطوری که حدود ۶۶ درصد کارکنان زیر ۱۰ سال سابقه دارند و تنها ۹ درصد دارای سابقه بالای ۲۰ سال هستند. وی این ترکیب را نشاندهنده جوان بودن بدنه صنعت و در عین حال، محدود بودن عمق تجربه حرفهای دانست.
وی با اشاره به میانگین سابقه کاری در شرکتهای مختلف افزود: بالاترین میانگین سابقه مربوط به بیمه مرکزی و پس از آن بیمه ایران است و میانگین کل صنعت حدود ۱۰ سال برآورد میشود؛ به این معنا که بخش قابل توجهی از شرکتهای بیمه کشور، شرکتهایی جوان با تجربه محدود محسوب میشوند.
حرفهایگری؛ شرط بازسازی اعتماد و منزلت بیمه
در ادامه این نشست مرتضی گودرزی، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر مفهوم حرفهایگری گفت: پرداختن به شایستگیهای حرفهای زمانی معنا پیدا میکند که بپذیریم بیمهگری یک حرفه است، نه صرفاً یک شغل یا عملیات اجرایی. اگر بیمه را حرفه بدانیم، ناگزیر باید به دانش، تخصص و مهارتهای حرفهای فعالان آن توجه کنیم.
وی با مقایسه صنعت بیمه با حرفههایی مانند پزشکی تصریح کرد: همانطور که اعتماد جامعه به پزشکان مبتنی بر دانش و تخصص آنهاست، اعتماد عمومی به صنعت بیمه نیز تنها زمانی شکل میگیرد که بیمهگران واجد شایستگیهای حرفهای باشند. به گفته گودرزی، توسعه فرهنگ بیمه از مسیر تبلیغات مستقیم نمیگذرد، بلکه از درون صنعت و از طریق حرفهای شدن کارکنان و مدیران آن آغاز میشود.
شایستگی حرفهای؛ پیوند رفتار، دانش و ساختار
گودرزی با اشاره به ابعاد حرفهایسازی صنعت بیمه افزود: این فرآیند دارای دو بعد رفتاری و ساختاری است. بعد رفتاری در آموزش، تدوین کدهای اخلاقی و استانداردهای حرفهای نمود پیدا میکند و بعد ساختاری به نظامهای نظارتی، آییننامهها و حکمرانی حرفهای بازمیگردد. وی تأکید کرد که نگاه حداقلی به شایستگیهای حرفهای نمیتواند آیندهای پایدار برای صنعت بیمه رقم بزند.
مدلهای جهشی در بستر اقتصاد تورمی و تحریم
سید مجید بختیاری، مدیرعامل شرکت بیمه زندگی مفید نیز در این نشست با اشاره به شرایط خاص اقتصاد ایران گفت: صنعت بیمه در دل یک اقتصاد تورمی و در شرایط تحریم فعالیت میکند و نمیتوان انتظار داشت صرفاً با الگوهای کلاسیک یا تقلید از استانداردهای بینالمللی، بقای حرفهای این صنعت تضمین شود.
وی افزود: فاصله ما با استانداردهای جهانی قابل انکار نیست و همین مسئله ایجاب میکند که مدلهای شایستگی بهصورت جبرانی و جهشی طراحی شوند تا ابتدا به سطح قابل قبول برسیم و سپس بتوانیم آن را حفظ کنیم. بختیاری تأکید کرد که توسعه صنعت بیمه بدون مدیران تحولگرا و توانمند در حل مسئله ممکن نخواهد بود.
نسل جدید، امید پنهان صنعت بیمه
بختیاری با اشاره به دغدغه مهاجرت نیروی انسانی متخصص اظهار کرد: اگرچه مهاجرت یک واقعیت است، اما به معنای انقراض نیروی انسانی توانمند نیست. هنوز در دانشگاهها و میان نسل جدید، نیروهای باانگیزه و مستعدی وجود دارند و مسئله اصلی، نحوه آموزش، مدیریت و بهکارگیری این نیروهاست.
وی تغییر ذهنیت مدیران را پیشنیاز پاسخگویی به تحولات دیجیتال و مدلهای جدید کسبوکار دانست و گفت: ادامه دادن مسیرهای مدیریتی و آموزشی گذشته، پاسخگوی نیازهای امروز و آینده صنعت بیمه نخواهد بود.
شایستگی فراتر از مهارت فنی
در بخش دیگری از نشست امیر بابااکبری ، معاون توسعه بازار و منابع انسانی شرکت بیمه پاسارگاد، با تبیین مفهوم شایستگی اظهار کرد: شایستگی فراتر از صلاحیت است و از میان افراد دارای صلاحیت، کسی شایسته تلقی میشود که بیشترین انطباق را با اهداف و جایگاه سازمانی داشته باشد.
وی شایستگی را متشکل از سه مؤلفه دانش، مهارت و نگرش دانست و افزود: در شرایط پیچیده و پرنوسان امروز، مهارتهای انسانی و ادراکی در کنار نگرش نیروی انسانی، نقش تعیینکنندهتری نسبت به مهارتهای صرفاً فنی دارند. به گفته باباکرمی، نگرش حتی از دانش و مهارت نیز مهمتر است، چرا که دانش و مهارت بهسرعت تغییر میکنند، اما نگرش ریشه در شخصیت و سنخ فکری افراد دارد.
آموزش حرفهای هیئتمدیره؛ حلقه مفقوده حکمرانی شرکتی
علی رحمانی، عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا، نیز با تمرکز بر نقش هیئتمدیرهها در حکمرانی شرکتی گفت: تجربههای جهانی نشان میدهد عملکرد هیئتمدیره تأثیر مستقیمی بر موفقیت شرکتها دارد، اما این نقش بدون آموزش و بازآموزی حرفهای محقق نمیشود.
وی با اشاره به تجربههای جانشینپروری در دهههای گذشته افزود: عضویت در هیئتمدیره باید بهعنوان یک نقش مدیریتی حرفهای تلقی شود که نیازمند آموزش، گواهینامههای معتبر و آگاهی حقوقی است. رحمانی به آسیبهایی مانند ابهام در نقشها، همپوشانی وظایف با مدیران اجرایی و ناآگاهی از مسئولیتهای قانونی اشاره کرد و آنها را از چالشهای جدی هیئتمدیرهها دانست.
طراحی چارچوب آموزشی برای ارتقای حکمرانی
رحمانی از طراحی یک چارچوب آموزشی با همکاری پژوهشکده بیمه خبر داد و گفت: این مدل بر سه محور توانمندیهای راهبردی، نظارتی و ارتباطی استوار است و بر اساس آن، ۹ نشست آموزشی برای اعضای هیئتمدیره طراحی شده که موضوعاتی از حکمرانی شرکتی و مدیریت ریسک تا تحول دیجیتال و نوآوری در بیمه را پوشش میدهد.
وی در پایان تأکید کرد: آموزش هیئتمدیرهها باید تعاملی و مبتنی بر تجربه عملی و مطالعه موردی باشد تا بتواند به ارتقای واقعی حکمرانی و عملکرد شرکتهای بیمه منجر شود.
