در تقویم پرافتخار رویدادهای فولاد مبارکه از روز پنج‌شنبه ۲۲ شهریور سال ۱۳۸۳ به‌عنوان سالروز تولید محصول پوشش‌دار رنگی یاد شده است؛ محصولی که به همراه محصولات دیگری نظیر ورق گالوانیزه و قلع‌اندود به سبد محصولات فولاد مبارکه اضافه شد تا امروز شاهد آن باشیم که نگاه توسعه‌محور فولاد مبارکه از ابتدای بهره‌برداری تا کنون تا چه حد توانسته یاریگر توسعه و بی‌نیازی کشور از واردات باشد.
به همین مناسبت خبرنگار فولاد در مصاحبه با محسن زارع، مدیر محصولات پوشش‌دار و نهایی و یدالله کوهی، رئیس واحد ورق رنگی، درباره احداث و روند روبه‌رشد و توسعه این واحد گفت‌وگو کرده است. ماحصل این گفت‌وگو در ادامه آمده است.
لطفاً تاریخچه احداث خط ورق رنگی و اهداف موردنظر آن را تشریح فرمایید.
محسن زارع، مدیر محصولات پوشش‌دار و نهایی:
خط تولید ورق رنگی با ظرفیت اسمی ۱۰۰ هزار تن در سال توسط شرکت C.M.I طراحی و نصب و با همکاری کارکنان مجتمع فولاد در ۲۲ شهریور سال ۱۳۸۲ افتتاح گردید. فولاد مبارکه بهره‌برداری از خط گالوانیزه و رنگی را از زمان راه‌اندازی طی قراردادی به شرکت توکافولاد واگذار کرد و تمامی کارکنان، پس از اجرای مراحل استخدامی و آموزش توسط کارشناسان خارجی شرکت C.M.I، مشغول به کار شدند. از اهداف احداث خط ورق رنگی می‌توان به تأمین ورق موردنیاز بازار ورق‌های رنگی در صنعت ساختمانی اعم از ساندویچ پانل و سینوسی و… اشاره کرد.
فرایند تولید را می‌توان به‌اختصار چنین شرح داد: رنگ‌کاری پیوسته کلاف یک تکنیک پیشرفته به روش مداوم است که در آن یک پوشش آلی (رنگ یا فیلم) بر روی ورق فلزی (فولاد گالوانیزه) اعمال می‌شود. این خط توانایی دارد ورق به‌صورت کلاف را که دارای مشخصات خاصی است با گذراندن از مراحل و قسمت‌های مختلف، ازجمله قسمت تمیزکاری ورق با محلول بازی، قسمت کروماته کردن، قسمت اعمال رنگ، کوره مخصوص پخت بعد از قسمت اعمال رنگ، به روش Application roll به‌صورت ورق یک‌طرف‌رنگی یا دوطرف‌رنگی به‌صورت محصول قابل‌فروش وارد بازار مصرف کند.
اگر به این تصویر دقت کنیم می‌توانیم سطح مقطع یک ورق رنگی را با لایه‌های مختلف آن مشاهده کنیم.
پوشش روی (ZINC)، پوشش کروم، لایه رنگ اولیه (پرایمر) به ضخامت ۴ تا ۵ میکرون، لایه رنگ رویه به ضخامت ۱۵ تا ۲۵ میکرون (به‌جز رنگ‌های PVC) در قسمت روی ورق همچنین پوشش روی (ZINC)، پوشش کروم، لایه رنگ پشت ورق به ضخامت ۵ تا ۱۲ میکرون در قسمت زیر ورق.
درباره ظرفیت و قابلیت‌های خط و روند روبه‌رشد آن از ابتدا تا کنون توضیح دهید.
میزان تولید در اوایل راه‌اندازی خط، ۲ تا ۵ هزار تن در ماه بود. مسائل و مشکلات زیادی در طراحی و تجهیزات خط وجود داشت که با مشورت کارشناسان خارجی و تلاش تیم مدیریت و سرپرستی، پروژه‌های بهبود زیادی انجام شد. از جمله این بهبودها می‌توان به مهم‌ترین آن‌ها یعنی بومی‌سازی رنگ با شرکت‌های داخلی اشاره کرد که باعث جلوگیری خروج ارز از کشور گردید. با انجام گرفتن بهبودهایی ازجمله راه‌اندازی دستگاه فیلم محافظ، نصب کوتینگ کابین، بهینه‌سازی کوره و ماشین‌های رنگ، هم‌اکنون تولید خط رنگی به حدود ۱۰ هزار تن در ماه رسیده است
مصرف‌کنندگان محصول ورق رنگی فولاد مبارکه در داخل کشور چه شرکت‌هایی هستند؟
صنعت ساختمانی حدود ۶۴ درصد، لوازم‌خانگی ۹ درصد، صنعت اتومبیل حدود ۶ درصد و سایر حوزه‌ها ۲۱ درصد از بازار ورق‌های رنگی را به خود اختصاص می‌دهند. مشتریان زیادی ازجمله شرکت‌های ماموت، کبیرپانل، الکترواستیل و نیکسان در حوزه لوازم‌خانگی از محصول ورق رنگی فولاد مبارکه استفاده می‌کنند.
برای حضور در بازارهای بین‌المللی در حوزه ورق رنگی چه تدابیری اندیشیده شده و میزان صادرات تا کنون چقدر بوده است؟
از سال ۱۳۸۲ تاکنون بالغ‌بر ۲ میلیون تن ورق رنگی به بازار عرضه شده که سهم ورق‌های رنگی با مصرف ساختمانی و صنعتی در حدود یک میلیون و ۹۷۵ هزار تن و سهم ورق‌های رنگی با مصرف لوازم‌خانگی در حدود ۲۵ هزار و ۳۰۰ تن است. با توجه به مصرف بازار داخل، تقریباً ۹۹ درصد از محصولات ورق رنگی در بازار داخل مصرف می‌گردد؛ بااین‌حال سالیانه در حدود ۸۰۰ تن به بازارهای خارجی نیز صادرات انجام می‌گردد.
با توجه به روند روبه‌رشد مصرف داخلی و نیاز به صادرات محصولات با ارزش‌افزوده بالاتر که به سودآوری و ارزآوری بیشتر برای کشور منجر می‌شود، برای توسعه این خط چه اقداماتی با چه ظرفیتی اندیشیده شده است؟
یدالله کوهی، رئیس واحد ورق رنگی:
با توجه به پروژه‌های اجرایی آینده در واحد ورق رنگی ازجمله بومی ساختنِ فیلم محافظ و اسلیو کاغذی داخل چشمی کلاف و رنگ مخصوص لوازم‌خانگی، طراحی، نصب و راه‌اندازی خط ریکویلینگ مخصوص ورق رنگی لوازم‌خانگی (خط برش شیت و خط اسلیتر) با توجه به توان داخلی، نصب پروژه‌های مربوط به ماشین‌های اعمال رنگ و همچنین پروژه‌های مربوط به لول ۲ اتوماسیون صنعتی و ارتباط با EIS، با افزایش کمّی و کیفی این محصول گام بزرگی در راستای افزایش رضایت مشتریان خواهیم برداشت.
همچنین قرارداد خط تولید ورق رنگی مخصوص لوازم‌خانگی و دکوراتیو با ظرفیت سالیانه ۱۲۰ هزار تن تولید محصول، آخر سال ۱۴۰۲ با شرکت فولاد تکنیک منعقد گردید و در حال حاضر با پیشرفت حدود ۱۰ درصدی در مرحله خاک‌برداری و اجرای فونداسیون است و پیش‌بینی می‌شود در اواخر سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری برسد.
این خط تولید در سه طبقه علاوه‌بر تجهیزات مشابه کلیه خطوط رنگی، شامل خطوط شیت و اسلیتر، همچنین تجهیزاتی شامل تنشن‌لولر، عرض‌سنج، سیستم بازرسی اتوماتیک، COLD LAMINATOR، پرینتر، ماشین بسته‌بندی اتوماتیک، ماشین خاص مخصوص حمل و چیدمان عمودی کلاف و … نیز است.
در خط در حال احداث ورق رنگی ۲ چه محصولاتی تولید خواهد شد؟
انواع محصولات تولیدی خط در حال احداث ورق رنگی ۲ عبارت‌اند از:
PCM(پوشش با رنگ)
Hi-polymer, PVDF, Organic clear, Polyester,Silicon polyester, Epoxy
VCM (پوشش با فیلم نقش‌دار)
PVC, PET, PVC+PET, PP+PVC
Print پرینت طرح روی ورق فولادی
Emboss(نقش‌های برجسته)
سخن پایانی؟
محسن زارع، مدیر محصولات پوشش‌دار و نهایی:
واردات بیش‌ازحد محصولات گالوانیزه و رنگی و همچنین عدم توازن تولید و مصرف در کشور یکی از مهم‌ترین چالش‌های این حوزه است. درعین‌حال ارتقای کیفیت محصولات لوازم‌خانگی از دیگر مباحث مطرح در این زمینه است. در خاتمه از همکاران تولید و تعمیرات خط تولید ورق رنگی و زنجیره تولید این محصول، دفاتر فنی، کنترل کیفیت، برنامه‌ریزی تولید و بسته‌بندی و ارسال تشکر و قدردانی می‌کنیم.
